Lyrics of "Mokshamu Galada"

సారమతి రాగము ఆది తాళము (దేశాది తాళము)

మోక్షము గలదా భువిలో

జీవ-న్ముక్తులు కాని వారలకు

సాక్షాత్కార నీ సద్భక్తి - సంగీత జ్ఞాన విహీనులకు

ప్రాణానల సంయోగము వలన (వల్ల)

ప్రణవనాద(ము) సప్తస్వరములై  బరగ

వీణా వాదన లోలుడౌ శివ మనో

విధ మెఱుఁగరు త్యాగరాజ వినుత

mOkshamu galadaa bhuvilO jeeva-nmuktulu kaani vaaralaku saakshaatkaara nee sadbhakti - saMgeeta j~naana viheenulaku praaNaanala saMyOgamu valana (valla) praNavanaada(mu) saptasvaramulai baraga veeNaa vaadana lOluDau Siva manO vidha me~ru@Mgaru tyaagaraaja vinuta

(First respects to many: Parents, particulary the gifted original vocal singer - our mother. Then there are a number of Carnatic music stalwarts, from Dr. Balamurali, Maharajapuram, Balakrishna Prasad, GNB, and extraordinary vocalists like Ghantasala, P. Susheela, and P. Leela and many others. In one way or other, they’ve helped me a lot, they made me realize my own inner voice and recognize the faults in lyrics. I must also pay my debt to the great music directors like S. Rajeswara Rao, Nagendra, Aswathama, Ramesh Naidu, etc. Through out my high school and college years, my neighborhood reverberated with rich sound; there was plenty of noise from traffic, blaring movie songs played from theaters, and the rich music played at marriage ceremonies and street processions. They troubled me during my annual summer exams and yet times we students lamented our plight for the lack of “a suitable noise police”. But looking back I could not ask for a more indulgent music teacher. Hundreds of sweet melodies, haunting tragic pathos filled emotional slow moving songs, and exhilarating and energy filled throaty uplifting patriotic songs. All that music training was given to me as a free lunch and I just gobbled it up hungrily. I owe my native village, the coastal Andhra, and Delhi for a great exposure to all that there is in Carnatic, light music, and Hindusthani traditions. You cannot learn such a great expanse of varied music from a single teacher, paid or unpaid.)

I came to this brilliant composition through Sri Malladi Suri’s piece in Andhra Bhoomi. I will give a word-to-word meaning in a future blog here.   

Sri Chakra Raja Simhasaneswari - Lyrics inTelugu

శ్రీ చక్రరాజ సింహాసనేశ్వరి శ్రీ లలితాంబికే భువనేశ్వరి

 
అనుపల్లవి

ఆగమ వేద కలా(ళా) మయ రూపిణి అఖిల చరాచర జనని నారాయణి

నాగ కంకణ నటరాజ మనోహరి జ్ఞాన విద్యేశ్వరీ  రాజరాజేశ్వరీ

 
పలవిదమా యున్నై ఆడవూ(వుం)   పాడవూ  

పాడి కొణ్డాడు(o)  (మoబ) అంబ పదమలర్ సూడవూ
ఉలగ  మురుదు ఎన్ (న్న) దగముర క్కాణవూ 

ఒరు నిలై తరువాయ్  కాంచి కామేశ్వరి

ఉళoద్రు    తిరింద ఎన్నై ఉత్తమ నాక్కి వైత్తాయ్ 

ఉయరియ పెరియోరుడన్ ఒన్రిడ క్కూట్టి వైత్తాయ్ 

నిళలెన త్తొడoద మున్నూర్ క్కొడుమై  నీంగ చైదాయ్

నిత్యకల్యాణి భవాని పద్మేశ్వరి

తుంబప్పుడ తిలిట్టు తూయవ నాక్కి వైత్తాయ్ 

తొడరంద మున్ మాయం నీక్కి పిరంద పయనై తందాయ్
అంబై పుగట్టి ఉందన్ ఆడలై క్కా ణ (సై) చైదాయ్ 

అడైక్కలం నీయే అమ్మా  అఖిలాండేశ్వరి

Sree chakraraaja siMhaasanaeSvari Sree lalitaaMbikae bhuvanaeSvari



aagama vaeda kalaamaya roopiNi akhila charaachara janani naaraayaNi
naaga kaMkaNa naTaraaja manOhari j~naana vidyaeSvaree  raajaraajaeSvaree

palavidamaa yunnai aaDavoo(vuM)   paaDavoo  
paaDi koNDaaDu(o)  (maoba) aMba(r^) padamalar^ sooDavoo
ulaga  murudu(o) en^ (nna) dagamura kkaaNavoo 
oru nilai taruvaay^  kaaMchi kaamaeSvari



uLaodru    tiriMda ennai uttama naakki vaittaay^ 
uyariya periyOruDan^ onriDa kkooTTi vaittaay^ 
niLalena ttoDaoda munnoor^ kkoDumai  neeMga chaidaay^
nityakalyaaNi bhavaani padmaeSvari



tuMbappuDa tiliTTu tooyava naakki vaittaay^ 
toDaraMda mun^ maayaM neekki piraMda payanai taMdaay^
aMbai pugaTTi uMdan^ aaDalai kkaa Na (sai) chaidaay^ 
aDaikkalaM neeyae ammaa  akhilaaMDaeSvari


( తమిళం నా మాతృ భాష కాదు, still I can understand bits here and there and I can read bill boards and headings due to some exposure. I give the lyrics in Telugu script for the benefit of Telugu singers. I have listened to this song many times. Particularly I liked the versions rendered by Maharajapuram Santanam and Priya sisters. One or two mistakes might have crept in - and this is due to the slight difference between the spoken and written versions. At a recent dance program this song was featured and immediately I got attracted to it due to its profound meaning. It contains Sanskrit and Tamil stanzas, and of course true professionals do take extreme care in pronouncing the Sanskrit words faithfully. All such songs on the divine Mother are filled with phrases from 'Lalita Sahasranamam' (for example, see the compositions of GNB). These songs have extraordinary power when they are sung, read, or studied; they soothe a bruised heart and calm the frayed nerves. Meaning is given on the Internet. I bow humbly before the composer, Sri Agasthya.)

Copyright 2017 by the author

Excerpts from Uttara-Ramayana by Kankanti Paparaju

కంకంటి పాపరాజు “ఉత్తర రామాయణము” Printed by Ananda Press, Madras. Published by Vemuru Venkata Krishnama Shetty and Sons, 1903.

పాపరాజు గారు 1790 సంవత్సర ప్రాంతమున ఈ కావ్యము రచించెనని బ్రహ్మశ్రీ వీరేశలింగము వారు చెప్పినారు. ఈ రెండు పద్యములు ‘హేమంత ఋతువు వర్ణన’ ఘట్టమున నుంచి ఉటంకించడమైనది (Page 213).   

కాచెను సిరికలు తఱుచుగ, బూచెం జేమంతి విరులు భూమికి బరువై

తో(చె ( జణకాది సస్యము, లేచెన్ బలుమంచు చదల హేమంతమునన్

కొండలెల్ల మంచుగొండలై కనిపించె, నడవులెల్ల బూచి నటుల మించె

దీవులెల్ల ( దెల్ల దివులై రహి గాంచె , మాపు రేపు మించు మంచువలన

With abundant amla fruits

And chrysanthemum blooms all over …

The earth seems heavy with chickpeas

In this Hemantha season

Many tents of fog ‘ve risen touching the sky

The hills look like snowy mountains

The forests appear as though in inflorescence

All the isles look like white (draw) wells

Due to the overwhelming

Coverage of (season’s) mist

During the nights and mornings

Copyright 2017 by the author for the English Translation

Lyrics of "endaro mahanubhavulu"

రాగం: శ్రీరాగము              ఆదితాళము

ప. ఎందరో మహానుభావులు అందరికి  వందనములు |ఎం|

చందురు  వర్ణుని అంద చందమును హృద యార

విందమున (జూచి బ్రహ్మానంద మనుభవించువారు |ఎం|

సామగానలోల మనసిజ లావణ్య ధన్య మూర్ధన్యులు  

మానస(వనరుహ)  వనచర వర సంచారము నిలిపి మూర్తి బాగుగ పొడగనేవారు |ఎం|

సరగున పాదములకు స్వాంతమను సరోజమును సమర్పణము సేయువారు

పతిత పావనుడనే పరాత్పరుని గురించి

పరమార్ధమగు నిజ మార్గముతోను బాడుచును,

సల్లాపముతో స్వర లయాది రాగముల తెలియువారు

హరిగుణ మణిమయ సరములు గళమున

శోభిల్లు భక్త కోటు లిలలో తెలివిలో(తో) చెలిమితో(

గరుణ గల్గి జగమెల్లలను సుధా దృష్టిచే(బ్రోచు వారు

హొయలు మీర నడలు గల్గు సరసుని

సదా గనుల( జూచుచును, పులక శరీరులయి ముదంబునను యశముగలవారు

పయోధినిమగ్ను లయి ముదంబునను యశముగలవారు

పరమ భాగవత మౌని వర శశి విభాకర సనక సనందన దిగీశ

సుర కింపురుష కనక కశిపుసుత నారద తుంబుర పవనసూను

బాలచంద్రధర శుక సరోజభవ భూసురవరులు పరమపావనులు

ఘనులు శాశ్వతులు కమల భవ సుఖముదానుభవులు తామె  

నీ మేను నామ వైభవములను నీ పరాక్రమ ధైర్యముల శాంత మా

నసము నీవులను వచన సత్యమును రఘువర నీయెడ సద్భక్తియు

జనించకను దుర్మతములను కల్ల( జేసినట్టి నీమది

నెఱిoగి స(o)తతoబునను గుణ భజనానంద కీర్తనము జేయువారు

భాగవత రామాయణ గీతాది శృతి శాస్త్ర పురాణపు మర్మములన్

శివాది షణ్మతముల గూఢముల ముప్పది ముక్కోటి సురాంత

రంగముల భావముల నెఱిఁగి భావ రాగ లయాది సౌఖ్యముచే

జిరాయువుల్ గలిగి నిరవధి సుఖాత్ములై త్యాగరాప్తులైన వారు

ప్రేమము పెరిగొను (పేరుకొను)  వేళ నామమును దలచేవారు

రామభక్తుడైన త్యాగరాజనుతుని(కి) నిజ దాసులైన వారెందరో

raagaM: Sreeraagamu aaditaaLamu pa. eMdarO mahaanubhaavulu aMdariki vaMdanamulu |eM| chaMduru varNuni aMda chaMdamunu hRda yaara viMdamuna (joochi brahmaanaMda manubhaviMchuvaaru |eM| saamagaanalOla manasija laavaNya dhanya moordhanyulu maanasa(vanaruha) vanachara vara saMchaaramu nilipi moorti baaguga poDaganaevaaru |eM| saraguna paadamulaku svaaMtamanu sarOjamunu samarpaNamu saeyuvaaru patita paavanuDanae paraatparuni guriMchi paramaardhamagu nija maargamutOnu baaDuchunu, sallaapamutO svara layaadi raagamula teliyuvaaru hariguNa maNimaya saramulu gaLamuna SObhillu bhakta kOTu lilalO telivilO(tO) chelimitO( garuNa galgi jagamellalanu sudhaa dRshTichae(brOchu vaaru hoyalu meera naDalu galgu sarasuni sadaa ganula( joochuchunu, pulaka Sareerulayi mudaMbunanu yaSamugalavaaru payOdhinimagnu layi mudaMbunanu yaSamugalavaaru parama bhaagavata mauni vara SaSi vibhaakara sanaka sanaMdana digeeSa sura kiMpurusha kanaka kaSipusuta naarada tuMbura pavanasoonu baalachaMdradhara Suka sarOjabhava bhoosuravarulu paramapaavanulu ghanulu SaaSvatulu kamala bhava sukhamudaanubhavulu taame nee maenu naama vaibhavamulanu nee paraakrama dhairyamula SaaMta maa nasamu neevulanu vachana satyamunu raghuvara neeyeDa sadbhaktiyu janiMchakanu durmatamulanu kalla( jaesinaTTi neemadi ne~riogi sa(o)tataobunanu guNa bhajanaanaMda keertanamu jaeyuvaaru bhaagavata raamaayaNa geetaadi SRti Saastra puraaNapu marmamulan^ Sivaadi shaNmatamula gooDhamula muppadi mukkOTi suraaMta raMgamula bhaavamula ne~ri@Mgi bhaava raaga layaadi saukhyamuchae jiraayuvul^ galigi niravadhi sukhaatmulai tyaagaraaptulaina vaaru praemamu perigonu (paerukonu) vaeLa naamamunu dalachaevaaru raamabhaktuDaina tyaagaraajanutuni(ki) nija daasulaina vaareMdarO   

(These lyrics have been compiled after listening to Padma Vibhushan Dr. Balamuralikrishna, Padmasri Chittoor Nagayya, and Bharatratna M.S. Subbulakshmi. I have also verified each word from the songs book edited by Mutya Syamasundari. Though the transliterated English version is given, it is better for the reader to learn diligently the Telugu script, the aspirated consonants, and phrases; this is essential to convey the correct meaning and context for every word. It also helps and intuitively guides the singer where to pause, where to emphasize, and aids in correcting immediately any inadvertent errors that may creep in a long song. Knowing the full meaning of the song is a must, there are no shortcuts here. Only great singers and composers like Dr. Balamuralikrishna can impart the ‘exquisite bhava’ while rendering this unique Tyagaraja kriti. Because they know the song’s total meaning. Each phrase is like a manasa-sarovara (మానస సరోవరము) and there are many here. Explanation will be given in a future post.)

Translation of "Ma Telugu Talli" Song

Here

Is the jasmine garland

To our Telugu mother

Here are our oil-lamp offerings

To our beloved birth mother

Full of golden resources

Her stomach,

Her glances full of compassion

Riches sprout with her smile

(Our dear mother)

When the Godavari meanderingly flows gurgling

When the Krishna runs fast with frolicking jumps 

(Verily) Golden^* crops grow on the land

Lovely pearls roll down all over

The extraordinary sculptures

Of Amaravati caves

The lilting tunes of Tyagayya

The delectable honeyed verses

Dripping from the pen of Tikkana       

Till they get etched all across

Till they spread everywhere

Rudramma’s valor

Mallamma’s fidelity

The shrewd strategy of Timmarasu

And the great Krishnaraya’s fame

Until they echo in our ears

We’ll sing - only your songs

We’ll play - only your games

Hail the Telugu mother

Hail the Telugu Mother!

*Here the imagery refers to the color of rice (paddy) fields at harvest time. Soon after harvesting mounds of white rice is seen in the rice mills next to mountains of rice husk (bran). Later rice is processed into cereals like puffed rice, a favorite snack of children. Citrus fruits (lime, orange, citron, and pomelo) are also grown abundantly in Andhra Pradesh. The little juice sacs of the fruit are known in Telugu as “pearls”.

Copyright 2017 tvrao

Both the poet Sri Sankarambadi Sundarachari and Tanguturi Suryakumari achieved extraordinary fame with this single song (State Anthem). Credit also goes to the sweet language; people often ascribe its musicality to its vowel ending. But there is more to it, Telugu has close affinity with Sanskrit (అందుకే అన్నారు సంస్కృతమును 'గీర్వాణ భాష' అని. తిట్టులు కూడా సొంపుగా ఉంటాయి మరి!)  

Lyrics of "priye charusile" Song in Telugu script

ప్రియే చారు శీలే ప్రియే రమ్య శీలే

వదసియది కించిదపి దంతరుచి కౌముది 

హరతి దరతిమిరమతి ఘోరం

(పలికితే చాలు నీ పలువరుస వెన్నెలలు

కలికి నా ఎడద చీకటుల పోద్రోలు)

స్ఫుర దధర శీధవే తవవదన చంద్రమా

రోచయతు లోచన చకోరం  ||ప్రియే||

(నీ మోము  జాబిల్లి మోవి తేనియలు

నా నయనములు చకోరమ్ములై గ్రోలు) 

ముంచ మయి మాన మనిదానం

సపది మదనానలో దహతి మమ మానసం

దేహి ముఖ కమల మధుపానం 

సత్యమేవాసి సుదతిమయి కోపినీ

దేహి ఖరనఖర శరఘాతం 

(నాపైని  అలకేమి ఓ కామిని,

నా మేన నఖముద్ర కెంపులే వెలుగని

కౌగిలిని నలుగని పలుగాట్ల సిలుగని 

గాటంపు  సుఖము నాకటులైన కలుగనీ, ఓ కామిని)        

త్వమసి మమ భూషణం త్వమసి మమ జీవనం  

త్వమసి మమ భవ జలధి రత్నం

భవతు భవతీహ మయి సతత మనురోధినీ   

తత్ర మమ హృదయ మతియత్నం

స్మర గరళ ఖండనం మమ శిరసి మండనం 

దేహి పద పల్లవ ముదారం

జ్వలతి మయి దారుణో మదన కదనాలలో

హరతు తదుపాహిత వికారం

(ఈ అష్టపదిని సంజీవని అష్టపది, దర్శన అష్టపది అని పేర్కొనెదరు.)

priyE chaaru SiilE priyE ramya SiilE

vadasiyadi kimcidapi damtaruchi kaumudi 

harati daratimiramati ghOram

(palikitE chaalu nii paluvarusa vennelalu

kaliki naa eDada chiikaTulu pOdrOlu)

sphura dadhara sIdhavE tavavadana chamdramaa

rOchayatu lOchana chakOram  ||priyE||

(nI mOvi jaabilli tEniyalu

naa nayanamulu chakOrammulai grOlu) 

muncha mayi maana manidaanam

sapadi madanaalalO dahati mama maanasam

dEhi mukha kamala madhupaanam 

satyamEvaasi sudatimayi kOpinii

dEhi kharanakhara Saraghaatam 

(naapaina alukEmi O kaamini,

naa mEna nakhamudra kempulE velugani) 

tvamasi mama bhuushaNam tvamasi mama jiivanam  

tvamasi mama bhava jaladhi ratnam

bhavatu bhavatiiha mayi satata manurOdhinii   

tatra mama hRdaya matiyatnam

smara garaLa khamDanam mama Sirasi manDanam 

dEhi pada pallava mudaaram

jvalati mayi daaruNO madana kadanaalalO

haratu tadupaahita vikaaram

(English transliteration follows the Lekhini script scheme)

(My sincere salutations to Jayadeva Mahakavi. I have combined the lyrics from the Telugu movie 'Bhakta Jayadeva' and the more recent movie, 'Meghasandesam'.  Both were prescribed texts during degree college. The Telugu translation (given in parentheses) was penned by Sri Palagummi Padmaraju, a well known writer, screenplay writer, and poet. It is perhaps the most beautiful, elegant translation conveying precise meaning (intent) of the great poet. In passing I may also mention that both Palagummi Padmaraju and Devulapalli Krishnasastry were the alumni of P. R. Government College, Kakinada. What a heavenly feeling - I am overwhelmed with joy at the thought that I too had walked on the same sandy paths of the illustrious college campus often under the shade of an aromatic tree jasmine. Over several centuries the sweet poetry of Jayadeva disseminated through the coastal lands of Andhra and Tamil Nadu carrying with it the enduring kewra fragrance along with enchanting melodious lyricism - so I feel.)

Lyrics of "dina dayalo" Song

రాగం: యమునాకళ్యాణి     

తాళం: చాపు   

దీన దయాళో దీన దయాళో దీనదయా పర దేవ దయాళో

1. కనకాంబరధర ఘన శ్యామ దయాళో | సనకాది ముని యోగి వినుత దయాళో ||

2. శరధి బంధన రామచంద్ర దయాళో | వర దామర బృందానంద దయాళో ||    

3. నారద ముని దేవ నాథ దయాళో | సార సాక్ష రఘునాథ దయాళో ||

4. దశరథసుత లోకాధార దయాళో | పశుపతిచాప త్రుటిత దయాళో ||

5. ఆగమ రక్షిత అమిత దయాళో | భోగిశయన పరమ పురుష దయాళో || 

6. వరద భద్రాద్రి నివాస దయాళో | పాలిత శ్రీ రామదాస దయాళో ||

raagam: yamunaakaLyaaNi     

taaLam: chaapu   

diina dayaaLO diina dayaaLO diinadayaa para dEvadayaaLO

1. kanakAMbara ghana SyAma dayALO | sanakAdi muni yOgi vinuta dayALO ||

2. Saradhi bamdhana rAmacamdra dayALO | vara dAmara bRmdAnamda dayALO ||    

3. nArada muni dEva nAtha dayALO | sAra sAkSha raGunAtha dayALO ||

4. daSarathasuta lOkAdhAra dayALO | paSupaticApa truTita dayALO ||

5. Agama rakshita amita dayALO | BhOgiSayana parama puruSha dayALO || 

6. varada bhadrAdri nivAsa dayALO | pAlita SrI rAmadAsa dayALO ||

(English Transliteration generated by Lekhini)

This is a composition of Bhadrachala Ramadasu, a 17th century Telugu poet and music composer. Some of his songs run into more than hundred lines.

Lyrics of "Saranam bhava" Song by Sri Narayana Tirthulu

రాగం సౌరాష్ట్ర - ఆది తాళం  

శరణం భవ కరుణామయి కురు దీనదయాళో

కరుణారస వరుణాలయ కరిరాజ కృపాళో ॥

అధునా ఖలు విధినామయి సుధియా సురభరితం

మధుసూదన మధుసూదన హరమామక దురితమ్‌ ॥

వర నూపుర ధర సుందర కర శోభితవలయ

సుర భూసుర భయవారక ధరణీ ధర కృపయా 

త్వరయా హర భరమీశ్వర సురవర్య మదీయం 

మధుసూదన మధుసూదన హరమామక దురితమ్‌ ॥

ఘృణిమండల మణికుండల ఫణిమండలశయన 

అణిమాది సుగుణభూషణ మణిమంటప సదన

వినతాసుత ఘనవాహన మునిమానస భవన

మధుసూదన మధుసూదనహర మామకదురితమ్‌ ॥

అరిభీకర హలి సోదర పరిపూర్ణ సుఖాబ్ధే

నరకాంతక నరపాలక పరిపాలిత జలధే

హరిసేవక శివ నారాయణ తీర్థపరాత్మన్‌

మధుసూదన మధుసూదన హర మామక దురితమ్ ‌ ॥

SaraNaM bhava karuNaamayi kuru deenadayaaLO

karuNaarasa varuNaalaya kariraaja kRpaaLO 

adhunaa khalu vidhinaamayi sudhiyaa surabharitaM

madhusoodana madhusoodana haramaamaka duritam

vara noopura dhara suMdara kara SObhitavalaya

sura bhoosura bhayavaarakadharaNidhara kRpayaa 

tvarayaa hara bharameeSvara suravarya madeeyaM 

madhusoodana madhusoodana haramaamaka duritam

ghRNimaMDala maNikuMDala phaNimaMDalaSayana 

aNimaadi suguNabhooshaNa maNimaMTapa sadana

vinataasuta ghanavaahana munimaanasa bhavana

madhusoodana madhusoodanahara maamakaduritam

aribheekara hali sOdara paripoorNa sukhaabdhae

narakaaMtaka narapaalaka paripaalita jaladhae

harisaevaka Siva naaraayaNa teerthaparaatman

madhusoodana madhusoodana hara maamaka duritam

(In the village high school we had a very entertaining, instructive math teacher. During one of his classes we heard a superb rendition of two Telugu songs from the adjacent classroom. It was my classmate's (A. K. R.) voice. He gave an extempore presentation of ‘saranam bhava’ and ‘janani sivakamini’. Thus I came to know about this classic piece of Sri Narayana Tirthulu. Though the compositions are well known across South India, we know only snippets of Sri Narayana Tirthulu’s life. Tears would roll down my eyes when I read and think of these extraordinary saints and composers of the Telugu land. I have not looked into the meaning of every word in detail, but the Sanskrit words are not too difficult to understand. These songs are apparently sung in a number of styles ranging from dance ballet, bhajana sampradaya, to Yaksha-gana. Obviously the songs were thoroughly blessed by the composer and their efficacy is truly attested by Lord Krishna. I am indebted to the creators of Andhra Bharati website. Tomorrow happens to be the most auspicious day - ముక్కోటి ఏకాదశి, certainly a day suited for meditating on this composition.)